Zgodnie z art. 64 polskiego Prawa prywatnego międzynarodowego „jeżeli zmarły nie dokonał wyboru prawa właściwego do stwierdzenia nabycia spadku po nim to właściwe jest prawo ojczyste z chwili jego śmierci. Spadkodawca w testamencie lub w innym rozrządzeniu na wypadek śmierci może poddać sprawę spadkową swojemu prawu ojczystemu, prawu miejsca swojego zamieszkania albo prawu miejsca swojego zwykłego pobytu z chwili dokonania tej czynności lub z chwili swojej śmierci. W razie braku wyboru prawa w sprawie spadkowej właściwe jest prawo ojczyste spadkodawcy z chwili jego śmierci”. Ponieważ Pani brat posiadał polskie obywatelstwo, to w świetle polskiego prawa również polskie prawo spadkowe będzie regulowało kwestie związane z dziedziczeniem po nim. Ponadto zgodnie z art. 1108 Kodeksu postępowania spadkowego sądami właściwymi do stwierdzenia nabycia spadku po obywatelu polskim są sądy: „Art. 1108. § 1. Do jurysdykcji krajowej należą sprawy spadkowe, jeżeli spadkodawca w chwili śmierci był obywatelem polskim lub miał miejsce zamieszkania bądź miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej”. Inaczej mówiąc, niemieckie orzeczenia, tj. wydane na podstawie prawa niemieckiego i przez organy niemieckie, stwierdzające nabycie spadku po Pani bracie pozostaną bezskuteczne na terytorium polskim. Tę samą zasadę stosuje prawo niemieckie i uznaje, iż prawem właściwym do zastosowania w przypadku stwierdzenia nabycia spadku po obywatelu niemieckim jest prawo niemieckie. Ponieważ Pani brat miał również obywatelstwo niemieckie, to do uregulowania stosunków prawnych wynikających z dziedziczenia po nim – na terytorium państwa niemieckiego zastosowanie mają reguły prawa niemieckiego. Zgodnie z niemieckim międzynarodowym prawem prywatnym zasadniczo stosuje się prawo spadkowe państwa, którego obywatelstwo posiadał spadkodawca w momencie zgonu. Zgodnie z prawem niemieckim spadek można odrzucić, przestrzegając poniższych punktów. Spadek nie może zostać uprzednio przyjęty (np. przez odpowiednie oświadczenie w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku). Odrzucenie spadku może nastąpić tylko w terminie 6 tygodni. Termin ten rozpoczyna się z chwila, gdy spadkodawca uzyskał informacje o nabyciu spadku oraz o przyczynie powołania do spadku. Termin ten wynosi 6 miesięcy, jeśli ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy było wyłącznie za granica lub jeśli spadkobierca na początku tego terminu przebywał za granica. Odrzucenie spadku następuje poprzez oświadczenie wobec sadu spadkowego, tzn. jest ono skuteczne dopiero wówczas, gdy wpłynie do właściwego sadu spadkowego. Oświadczenie należy złożyć do protokołu sadu spadkowego lub w formie notarialnej. Odrzucenie spadku nie może nastąpić pod warunkiem lub być ograniczone w czasie. Odrzucenie spadku nie może ograniczać się do części spadku (np. do wierzytelności). Sad jedynie przyjmuje oświadczenie. Skuteczność odrzucenia spadku będzie sprawdzana dopiero w ewentualnym postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku lub w razie sporu prawnego dotyczącego prawa spadkowego. W prawie niemieckim, jeśli nastąpiło odrzucenie spadku, spadek traktuje się, jakby nie przypadł on odrzucającemu. Spadek przypada wówczas temu, kto byłby powołany, gdyby odrzucający nie dożył spadku. Osoba powołana do spadku przez rozporządzenie testamentowe, jeśli bez rozporządzenia byłaby spadkobierca ustawowym, może odrzucić spadek jako spadkobierca ustanowiony rozporządzeniem i przyjąć go jako spadkobierca ustawowy. Osoba powołana do spadku na mocy testamentu oraz umowy dziedziczenia może przyjąć spadek z jednego tytułu, a odrzucić z drugiego. Prawo do odrzucenia spadku jest dziedziczne. Należy się jednak zastanowić, czy jest sens odrzucać spadek ze skutkiem przewidzianym przez prawo niemieckie. Ze względu na zasadę stosowania polskiego prawa do stwierdzenia nabycia spadku po polskich obywatelach oraz ze względu na jurysdykcję sądów polskich jako jedynych właściwych do stwierdzenia nabycia spadku po obywatelu polskim – wierzyciel niemiecki, aby móc dochodzić od spadkobierców Pani brata jego długów, musiałby uzyskać stwierdzenie nabycia spadków na podstawie polskich przepisów. Jeżeli spadkobiercy Pani brata zgodnie z prawem polskim odrzucą po nim spadek, nie mogą odpowiadać za zaciągnięte przez niego zobowiązania. W przypadku odrzucenia spadku wierzyciel niemiecki nie uzyska nigdy w Polsce postanowienia o nabyciu spadku przez Panią i pozostałych członków rodziny pani brata. Gdyby nawet wierzyciel Pani brata uzyskał w Niemczech stwierdzenia nabycia spadku po Pani bracie przez jego rodzinę, a następnie na tej podstawie uzyskał w Niemczech orzeczenie zobowiązujące was do zapłaty jakiejś kwoty, to orzeczenie to byłoby niewykonalne Polsce. Wyrok niemiecki zobowiązujący do zapłaty zasądzonej kwoty w pierwszej kolejności musiałby zostać uznany przez sąd polski. Sąd polski nie mógłby jednak uznać wyroku zapadłego w takich okolicznościach ze względu na tzw. klauzlę porządku publicznego przewidzianą w art. 1146 § 1 pkt 7 Kodeksu postępowania cywilnego: „orzeczenie nie podlega uznaniu, jeżeli: (…) uznanie byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego)”. Uznanie tak zapadłego wyroku niemieckiego przez sąd polski oznaczałoby walidowanie sytuacji, w której osoby niebędące spadkobiercami (ze względu na odrzucenie spadku) odpowiadają za długi spadkowe. Taka sytuacja byłaby definitywnie sprzeczna z polskim porządkiem prawnym. Jeśli zaś chodzi o pytanie dotyczące konsekwencje niepowiadomienia o odrzuceniu spadku kolejnego spadkobiercy, to brak powiadomienia o odrzuceniu spadku powoduje tylko taki skutek, że dla kolejnych uprawnionych do dziedziczenia nie rozpoczyna się dla nich bieg terminu do odrzucenia spadku. Bieg terminu do odrzucenia spadku zarówno w prawie polskim, jak i niemieckim rozpoczyna się od powzięcia wiedzy o swoim tytle do dziedziczenia – w tej sytuacji o odrzucenia spadku przez uprawnionych do dziedziczenia w pierwszej kolejności. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online .

Śmierć bliskiej osoby jest jedną z najtrudniejszych sytuacji w życiu. Poza poradzeniem sobie ze stratą i niezwykle trudnymi emocjami bardzo często trzeba także zająć się organizacją pogrzebu i formalnościami, takimi jak kwestie spadkowe. Aby nieco ułatwić tę sytuację, każdy pracownik w Niemczech ma prawo do urlopu okolicznościowego (niem. Sonderurlaub). W jakich konkretnie przypadkach można liczyć na dodatkowe dni wolne, jak wpływa na to stopień pokrewieństwa zmarłej osoby i czy pracownik nadal otrzymuje wtedy wynagrodzenie?Kiedy pracownikowi przysługuje urlop okolicznościowy w przypadku śmierci?Zgodnie z niemieckim kodeksem cywilnym (BGB § 616) pracownicy mają prawo do urlopu okolicznościowego w szczególnych przypadkach. Śmierć osoby bliskiej jest jednym z takich przypadków i jest określana w prawie jako przyczyna „czasowej niezdolności do pracy”.Jednak bardzo często prawo do dodatkowych dni wolnych przysługuje jedynie wtedy, kiedy pracownik był blisko spokrewniony ze zmarłym. Ten pierwszy stopień relacji obejmuje: własnych rodziców, własne dzieci i nie zawsze przyznają pracownikom prawo do urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci krewnych drugiego stopnia, czyli dziadków, rodzeństwa, wnuków i teściów, jednak taka sytuacja również może mieć długi może być urlop okolicznościowy w przypadku śmierci bliskiej osoby?Urlop okolicznościowy nie jest szczegółowo uregulowany w BGB. Liczba dni urlopu, które pracownik otrzyma w przypadku śmierci bliskiej osoby, zależy więc od różnych czynników. Z reguły w przypadku śmierci pracownik dostaje zwolnienie na dwa dni – jeden dzień na dzień zgonu, drugi na pogrzeb. W tym czasie nadal otrzymuje on niektórych przypadkach, jeśli pracownik od dłuższego czasu pracuje w jednej firmie i posiada dobre relacje z szefem, może otrzymać dodatkowe dni urlopu okolicznościowego. Oprócz BGB również umowa o pracę reguluje prawo do urlopu okolicznościowego. Często właśnie tutaj można znaleźć informację, ile dni urlopu okolicznościowego można otrzymać w przypadku śmierci członka rodziny. W układzie zbiorowym również mogą znaleźć się informacje na ten zbiorowy pracy dla sektora publicznego, §29, reguluje, że pracownicy otrzymują dwa dni urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci partnera, rodzica lub dziecka. Urzędnicy federalni mają również prawo do dwóch dni roboczych urlopu specjalnego w przypadku śmierci ich partnera, dziecka lub rodzica. W tym czasie przysługuje im pełne ubiegać się o urlop okolicznościowy na wypadek śmierci członka rodziny?Z reguły nie ma określonej procedury ubiegania się o urlop okolicznościowy w przypadku śmierci bliskiej osoby. Najlepiej przedyskutować sprawę z przełożonym i przedłożyć wniosek o urlop okolicznościowy zgodnie ze zwyczajem w firmie przy planowaniu urlopu. Warto też zapytać w dziale HR, czy w firmie obowiązują jakieś określone wiedzieć, że jeśli pracodawca odrzuci wniosek, to pracownik może złożyć pozew do sądu pracy. Jeżeli płatny urlop okolicznościowy faktycznie nie jest możliwy, to pracownik ma również prawo do skorzystania z urlopu wypoczynkowego lub urlopu dni urlopu a umowa o pracęNiemieckie prawo pracy przyznaje pracownikom, niezależnie od tego, czy są zatrudnieni w pełnym, czy niepełnym wymiarze godzin, jako pracownik tymczasowy, jako stażysta lub praktykant, prawo do urlopu. Zakres, w jakim pracodawca musi zapewnić te dni wolne od pracy, jest określony w federalnej ustawie urlopowej (BUrlG).Zgodnie z § 3 Abs 1 BUrlG prawo do urlopu wynosi co najmniej 24 dni robocze, przy czym ustawodawca zakłada sześciodniowy tydzień pracy. W przypadku pięciodniowego tygodnia pracy minimalna długość urlopu przysługującego w roku kalendarzowym jest obliczana związku z tym, o ile nie uzgodniono inaczej w układzie zbiorowym lub jego wersji wewnętrznej, pracownik ma prawo do urlopu w wymiarze minimum 20 dni roboczych (dla czterodniowego tygodnia 16, dla trzydniowego tygodnia 12, dla dwudniowego tygodnia 8 a na jednodniowy tydzień 4 dni robocze). Wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje podczas urlopu, jest oparte na średnich zarobkach z trzynastu tygodni przed rozpoczęciem

Śmierć bliskiej osoby stanowi nie tylko ból i cierpienie, ale także wiąże się z koniecznością zachowania całego szeregu procedur. Stają się one szczególnie skomplikowane, gdy umiera osoba zamieszkała na stałe za granicą, np. w Niemczech. Bowiem majątek pozostawiony przez nią w Niemczech podlega nie polskiemu, lecz niemieckiemu reżimowi prawnemu. Dodatkowe komplikacje powstają, gdy nasz bliski pozostawił także majątek w Polsce. W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie, czy nasz bliski pozostawił testament. Może on znajdować się w domu zmarłego, ale mógł także zostać zdeponowany przez niego w sądzie lub u notariusza. W Niemczech funkcjonuje specjalny rejestr testamentów notarialnych, który umożliwia stwierdzenie, czy dana osoba pozostawiła po sobie testament sporządzony u notariusza. Co się tyczy testamentów zdeponowanych w sądzie, należy zasięgnąć informacji w miejscowym sądzie spadku. Specjalnością niemieckiego prawa są tzw. testamenty wspólne (małżeńskie), które są sporządzane wspólnie przez obydwojga małżonków. W Polsce takie testamenty są niedopuszczalne, ale niemiecki ustawodawca wychodzi z założenia, że małżonkowie są tak ekonomicznie związani ze sobą, że mogą wspólnie sporządzać testament. Istotą testamentu małżeńskiego, a w szczególności tzw. ‘testamentu berlińskiego’ (‘Berliner Testament’) jest to, że małżonkowie wyznaczają siebie nawzajem na spadkobierców, a dzieci dziedziczą majątek małżeński dopiero po śmierci obojga małżonków. Oznacza to, że w razie śmierci jednego z małżonków pozostały przy życiu małżonek dziedziczy cały spadek, a dzieci nie dziedziczą po w pierwszej kolejności zmarłym, lecz dopiero po śmierci drugiego z małżonków (dzieciom przysługuje wtedy wg. niemieckiego prawa zachowek). Za życia obydwojga małżonków ‘Berliner Testament’ może być przez każdego z nich odwołany. Natomiast po śmierci jednego z małżonków wspólny testament nie może zostać zmieniony lub odwołany przez pozostałego przy życiu małżonka. Jeśli spadkodawca pozostawił testament (czy to jednoosobowy, czy to małżeński), należy w pierwszej kolejności sprawdzić wstępnie, czy zachowane zostały podstawowe wymogi formalne niemieckiego prawa spadkowego: testament musi być spisany w całości własnoręcznie, musi być zaopatrzony w datę i miejsce jego sporządzenia, a także podpisany. Ostatecznie szczegółowe sprawdzenie, czy wymogi formalne zostały zachowane, należy do sądu. Jednak zanim skieruje się sprawę do sądu, warto skonsultować w tym zakresie prawnika. Jeśli nie został sporządzony żaden testament, spadkobiercy dziedziczą według zasad ustalonych w niemieckim kodeksie cywilnym (Bürgerliches Gesetzbuch, w skrócie BGB). Kolejność dziedziczenia według § 1924 i nast. BGB jest następująca: - w pierwszej kolejności niemiecki spadek dziedziczą dzieci spadkodawcy, a w razie ich śmierci jego wnuki. Jeśli jest więcej dzieci (wnuków), to dziedziczą oni w równych częściach; - jeśli spadkodawca nie pozostawił ani dzieci ani wnuków, spadek w Niemczech dziedziczą rodzice spadkodawcy, a w razie ich śmierci – ich zstępni, tzn. dzieci lub wnuki; - jeśli nie ma osób wymienionych powyżej, spadek w Niemczech dziedziczą dziadkowie spadkodawcy, a w razie ich śmierci ich zstępni; - jeśli natomiast nie ma także osób wymienionych powyżej, dziedziczą pradziadkowie spadkodawcy i ich zstępni. Kwestia ustawowego dziedziczenia wdowy (wdowca) po zmarłym małżonku w biegu z dziećmi zależy od tego, czy małżonkowie za życia żyli w ustawowym ustroju majątkowym (Zugewinngemeinschaft), czy też nie. Jeśli żyli oni w ustawowym ustroju majątkowym, udział pozostałego przy życiu małżonka wynosi ½, jeśli dziedziczy on w zbiegu z dziećmi. Jeśli natomiast nie żyli w ustawowym ustroju majątkowym, to małżonek, który przeżył spadkodawcę, jest uprawniony, jeśli dziedziczy w zbiegu z dziećmi, do 1/4 spadku; jeśli dziedziczy w zbiegu z rodzicami – do 1/2 spadku, jeśli dziedziczy w zbiegu z dziadkami lub dalszymi krewnymi - do 3/4 spadku. Do wykazania, że jest się spadkobiercą, służy w Niemczech postanowienie o nabyciu spadku (Erbschein). Erbschein wydaje sąd rejonowy (Amtsgericht) właściwy według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w odpowiednim postępowaniu spadkowym. Wniosek o wydanie postanowienia musi być oczywiście sporządzony w języku niemieckim i spełniać szereg wymogów formalnych wymaganych przez niemieckie prawo. Opłata sądowa od wniosku w przedmiocie nabycia spadku nie jest stała, lecz jest obliczana procentowo od wartości masy spadku. Wniosek o wydanie niemieckiego Erbscheinu powinien zawierać: - datę i miejsce zgonu niemieckiego spadkodawcy, jego ostatni adres zamieszkania oraz obywatelstwo lub obywatelstwa: informacje, czy był żonaty, czy miał dzieci własne lub przysposobione (adoptowane), imiona rodziców, daty zawarcia małżeństwa i daty ewentualnych zgonów rodziców; - stopień pokrewieństwa wnioskodawcy w stosunku do spadkodawcy oraz określenie podstawy dziedziczenia (ustawowe czy testamentowe); - wyszczególnienie wszystkich spadkobierców: należy podać ich imiona, nazwiska, adresy, stopień pokrewieństwa ze spadkodawcą. Ponadto przy każdym spadkobiercy należy podać ułamkową część, jaką powinien on dziedziczyć. Równocześnie należy podać osoby, które byłyby uprawnione do spadku, gdyby nie zmarły przed spadkodawcą – wskazując, kto wchodzi na ich miejsce (np. dzieci) i podając równocześnie ich dane personalne, adresy oraz ułamkowe części należące im się ze spadku; - zapewnienie wnioskodawcy na temat ewentualnych testamentów pozostawionych przez spadkodawcę; - zapewnienie, że nie istniały i nie istnieją inne niż wymienione osoby, które byłyby powołane do spadkobrania; - zapewnienie, że nie toczyło się i nie toczy się postępowanie sądowe; - oświadczenie, że wszyscy spadkobiercy spadek przyjęli; - oświadczenie i zapewnienie, że wnioskodawcy nie są znane żadne fakty i okoliczności, które przeczyłyby powyższym jego zapewnieniom i oświadczeniom. Podane we wniosku informacje dotyczące spadkodawcy i jego rodziny należy udokumentować oryginałami odpisów skróconych aktów stanu cywilnego, a mianowicie aktu urodzenia spadkodawcy, aktu zgonu rodziców spadkodawcy, aktów urodzenia i ewentualnie zgonu dzieci spadkodawcy lub odpowiednio jego wnuków, a w przypadku zamężnych kobiet także aktów małżeństwa lub aktów urodzenia i ewentualnie zgonu rodzeństwa spadkodawcy, a w przypadku zamężnych kobiet także aktów małżeństwa. Dodatkowe komplikacje pojawiają się, jeśli spadkobierca pozostawił oprócz majątku w Niemczech także majątek w Polsce. W takich sytuacjach konieczne jest albo uznanie niemieckiego postanowienia o nabyciu spadku przez sąd polski, albo - w razie pozostawienia na terenie Polski nieruchomości (działka, grunt lub mieszkanie) uzyskanie odrębnego polskiego postanowienia o nabyciu spadku, albo wydanie przez sąd niemiecki europejskiego postanowienia o nabyciu spadku. Która z powyższych form jest w danej sytuacji najkorzystniejsza, wymaga zazwyczaj szczegółowej analizy. Należy pamiętać, że objęcie spadku w posiadanie, tzn. np. przejęcie pieniędzy na koncie bankowym, uzależnione jest od wydania przez niemiecki Urząd Skarbowy odpowiedniego zaświadczenia o uregulowaniu kwestii podatkowych, w szczególności podatku spadkowego. Kwestie podatkowe należy ustalać bardzo uważnie, w szczególności ze względu na fakt, że zawarta między Polską a Niemcami międzynarodowa umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie obejmuje swoimi postanowieniami podatku od spadków. Jeśli zmarły pozostawił po sobie w Niemczech tylko długi spadkowe, należy odrzucić spadek. Odrzucenie spadku wymaga w Niemczech szczególnej formy - w tym celu należy skontaktować się z prawnikiem. Odrzucenie spadku może nastąpić tylko w terminie sześciu tygodni od chwili powzięcia wiadomości o powołaniu do spadku, a jeśli spadkobierca ma miejsce zamieszkania poza terenem Niemiec – w terminie sześciu miesięcy. Odrzucenie spadku dla dzieci wymaga zgody sądu rodzinnego, chyba że spadek odrzucili już wcześniej rodzice dziecka (§ 1643 BGB). Jeśli mimo początkowych ustaleń o braku masy spadkowej pojawią się nagle dodatnie wartości spadkowe, to w szczególnych okolicznościach istnieje możliwość cofnięcia odrzucenia spadku (§ 1954 BGB). Istotne jest, że według niemieckiego prawa spadkowego, w braku odrzucenia spadku, spadek przechodzi na spadkobierców wraz z wszelkimi długami. Znane polskiemu prawu przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest prawu niemieckiemu nieznane. Istnieją wprawdzie instytucje prawne umożliwiające ograniczenie długów spadkowych do wysokości masy spadkowej, takie jak ustanowienie kuratora spadku lub wszczęcie upadłości spadkowej, ale jeśli pasywa masy spadkowej w sposób jednoznaczny przewyższają jej aktywa, najlepszą formą działania jest odrzucenie spadku. Osoba kontaktowa w sprawach spadkowych w Niemczech: Adwokat w Niemczech Dr Jacek Franek Specjalista do spraw polsko-niemieckich e-mail: jacek-franek@ tel. 22 622 95 96 faks 22 622 12 85

Coraz więcej Niemców, z braku krewnych, umiera w samotności. Pochówkiem zajmuje się Urząd ds. Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego (Ordnungsamt) oszczędzając, gdzie tylko może. Bez kwiatów, bez gości pogrzebowych, w najtańszej trumnie chowane są w Niemczech osoby samotne. Ich liczba od lat stale rośnie, co potwierdza Stephan Neuser, sekretarz generalny Niemieckiego Federalnego Stowarzyszenia Zakładów Pogrzebowych. Za jeden z głównych powodów podaje on zmiany demograficzne.– W przypadku starszych, samotnych osób coraz częściej dochodzi o tego, że po śmierci musi zatroszczyć się o nie państwo – tłumaczy Neuser. W Monachium osobą odpowiedzialną za takie przypadki losowe jest Sigrid Diether. Od 20 lat prowadzi ona z ramienia miasta wydział „Pochówków z urzędu” przy miejskich cmentarzach. Urząd zapewnia wszystko, co konieczne, ale nic ponad to. W ubiegłym roku pochowano w ten sposób w Monachium 591 osób. W bieżącym roku, jak dotąd było 397 takich przypadków. Dla porównania, w 2001 r. zorganizowano 467 pochówków, gdy w 2006 r. tylko 322. Zdaniem Sigrid Diether, mimo skaczących liczb tendencja jest raczej wzrostowa. I to nie tylko w Monachium. Nie ma jednak dokładnych statystyk dot. całych Niemiec. Nie każdy powiat publikuje tego typu dane. Jednak, jak podała rzecznik miasta Hamburg, według informacji hamburskich cmentarzy rocznie w tym mieście organizowane jest około 1000 pogrzebów z urzędu przy „tendencji wzrostowej na przestrzeni lat”. Bez względu na grupę społeczną W myśl obowiązujących w Niemczech przepisów osoba zmarła musi być pochowana w ciągu 4 dni. Tymczasem, jak twierdzi Sigrid Diether, która ma do czynienia z 1200 przypadkami rocznie, „coraz trudniej jest odnaleźć krewnych zmarłego”. "Klasyczny przypadek" to odkryte gdzieś na ulicy zwłoki mężczyzny, a ustalenie tożsamości nieżyjącej osoby jest często niemożliwe. Samotna śmierć dotyczy wszystkich grup wiekowych i warstw społecznych. Raz chodzi o samotną matkę z małym dzieckiem, innym razem o chorą na demencję starszą osobę czy o młodego człowieka, który nie posiadał rodzeństwa ani kogoś bliskiego. W dużej części przypadków udaje się odnaleźć krewnych (rodziców, dziadków, dzieci, etc), którzy przejmują odpowiedzialność za ostatnią posługę. Sporo z nich pozostaje jednak niewyjaśniona. W 2015 r. miasto Monachium wydało 1,5 mln euro na pogrzeby z urzędu. Sigrid Diether oraz jej współpracownicy sprawdzają zawsze, czy na którymś z cmentarzy nie ma grobu rodzinnego zmarłej osoby lub jak pochowani zostali inni członkowie rodziny. – Staramy się zawsze podjąć właściwą decyzję – zapewnia monachijska urzędniczka. Jak najtaniej Koszty ostatniej posługi z urzędu wynoszą w Monachium 3,5 tys. euro. Spopielenie jest o tysiąc euro tańsze, jednak urząd stara się chować zgodnie z powszechnie przyjętą tradycyją. Na grobie wysiewana jest trawa oraz stawiany jest skromny kamień nagrobny lub krzyż. Jeśli wiadomo, że osoba zmarła była wierząca, ceremonię pogrzebową celebruje ksiądz. W innym przypadku robi to jeden z pracowników administracji cmentarza. Z kolei w Berlinie standardem w przypadku pochówku z urzędu jest spopielenie. Wydział ds. Zdrowia, Spraw Socjalnych Senatu płaci tylko za świadczenia podstawowe. Nie zaliczają się do nich ani koszty ceremonii pogrzebowej, ani koszty mówcy czy wystroju sali pogrzebowej. Sigrid Diether z Monachium brała już udział w niejednym takim pogrzebie, bo jak twierdzi „samotna trumna tylko z księdzem w sali pogrzebowej jest wyjątkowo smutnym widokiem”. dpa/ Alexandra Jarecka

Rozumiem, że nie zostało jeszcze wszczęte ani przeprowadzone postępowanie spadkowe w Niemczech i nie otrzymał Pan żadnych pism z niemieckiego sądu. W przedstawionej przez Pana sprawie pierwszym istotnym zagadnieniem jest kwestia zastosowania właściwego prawa: niemieckiego bądź polskiego. Ważne jest ustalenie, jakie obywatelstwo posiadał Pański ojciec w chwili śmierci. W pierwszej kolejności należy sięgnąć do ustawy wprowadzającej niemiecki kodeks cywilny – Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuche in der Fassung der Bekanntmachung vom 21 September 1994 (BGBl. I S. 2494; 1997 I S. 1061). „Art 25 [Rechtsnachfolge von Todes wegen]: Die Rechtsnachfolge von Todes wegen unterliegt dem Recht des Staates, dem der Erblasser im Zeitpunkt seines Todes angehörte. Der Erblasser kann für im Inland belegenes unbewegliches Vermögen in der Form einer Verfügung von Todes wegen deutsches Recht wählen”. Zgodnie z ust. 1 zastosowanie znajdzie więc prawo Niemiec, przy założeniu, że Pana ojciec miał obywatelstwo tego kraju. Jeżeli miał obywatelstwo polskie, zastosowanie znajdzie prawo polskie. Jeżeli miał podwójne obywatelstwo, zastosowanie znajdzie prawo niemieckie z uwagi na powiązanie z Niemcami wynikające z zamieszkiwania tam przez ponad 20 lat. Wobec powyższego odpowiedzi na postawione przez Pana pytania związane z postępowaniem spadkowym w Niemczech należy szukać w Bürgerlichesgesetzbuch (niemieckim kodeksie cywilnym); w skrócie: BGB. Przepisy dotyczące spadków znajdują się w księdze V BGB. Termin do odrzucenia spadku określono w § 1944 ust. 1: „§ 1944 Ausschlagungsfrist [termin do odrzucenia spadku]: Die Ausschlagung kann nur binnen sechs Wochen erfolgen. Die Frist beginnt mit dem Zeitpunkt, in welchem der Erbe von dem Anfall und dem Grund der Berufung Kenntnis erlangt. Ist der Erbe durch Verfügung von Todes wegen berufen, beginnt die Frist nicht vor Bekanntgabe der Verfügung von Todes wegen durch das Nachlassgericht. Auf den Lauf der Frist finden die für die Verjährung geltenden Vorschriften der §§ 206, 210 entsprechende Anwendung. Die Frist beträgt sechs Monate, wenn der Erblasser seinen letzten Wohnsitz nur im Ausland gehabt hat oder wenn sich der Erbe bei dem Beginn der Frist im Ausland aufhält”. W niemieckim postępowaniu spadkowym zasadą jest sześciotygodniowy termin na odrzucenie spadku. Zgodnie z ustępem drugim przytoczonego powyżej przepisu termin rozpoczyna swój bieg od chwili, w której spadkobierca dowiedział się o powołaniu do spadku i podstawie dziedziczenia. Jednakże ustęp trzeci zawiera wyjątek od tej zasady. Mianowice termin do odrzucenia spadku wynosi sześć miesięcy, jeżeli spadkodawca miał ostatnie miejsce zamieszkania tylko za granicą (tj. poza Niemcami) albo uprawniony do spadku w momencie rozpoczęcia biegu terminu do odrzucenia spadku przebywał za granicą. Termin sześciu miesięcy jest terminem materialnym i nie może być skracany przez sąd. Zgodnie z § 1943 BGB: Annahme und Ausschlagung der Erbschaft (przyjęcie i odrzucenie spadku): „Der Erbe kann die Erbschaft nicht mehr ausschlagen, wenn er sie angenommen hat oder wenn die für die Ausschlagung vorgeschriebene Frist verstrichen ist; mit dem Ablauf der Frist gilt die Erbschaft als angenommen”. Spadku przyjętego nie można odrzucić, a spadek uważa się za przyjęty, jeżeli zostanie przekroczony termin do odrzucenia spadku. Proszę pamiętać o terminowym złożeniu oświadczenia o odrzuceniu spadku. Nie ulega wątpliwości, że najpewniejszym sposobem uniknięcia długów spadkowych będzie odrzucenie spadku. Dopuszczalna forma odrzucenia spadku została określona w niżej cytowanym przepisie: § 1945 – Form der Ausschlagung: „Die Ausschlagung erfolgt durch Erklärung gegenüber dem Nachlassgericht; die Erklärung ist zur Niederschrift des Nachlassgerichts oder in öffentlich beglaubigter Form abzugeben. Die Niederschrift des Nachlassgerichts wird nach den Vorschriften des Beurkundungsgesetzes errichtet. Ein Bevollmächtigter bedarf einer öffentlich beglaubigten Vollmacht. Die Vollmacht muss der Erklärung beigefügt oder innerhalb der Ausschlagungsfrist nachgebracht werden”. Oświadczenie o odrzuceniu spadku należy złożyć poprzez: oświadczenie złożone do protokołu przed sądem spadku albo oświadczenie złożone w sądzie spadku w formie urzędowo poświadczonej. W drugim przypadku przepisy odsyłają nas do niemieckiej ustawy o dokumentach (Beurkundungsgesetz). Oświadczenie powinno być sporządzone przez niemieckiego notariusza lub inne właściwe osoby bądź urzędy. Jeżeli nie ma zatem możliwości złożenia oświadczenia przed niemieckim notariuszem, oświadczenie o odrzuceniu spadku należałoby złożyć przed niemieckim konsulem. Jeżeli spadek zostanie skutecznie odrzucony, to przypada on pozostałym spadkobiercom, którzy byliby uprawnieni do spadku, tak jakby odrzucający spadek nie dożył otwarcia spadku. Przepisy § 1924-1928 BGB szczegółowo regulują kolejność dziedziczenia ustawowego. W pierwszym rzędzie (§ 1924 BGB) do dziedziczenia powołani są zstępni (Abkömmlinge) spadkodawcy (dzieci, wnukowie, prawnukowie). Do tych osób zwróci się też sąd. Jeżeli będą to osoby nieposiadające zdolności do czynności prawnych ze względu na wiek, oświadczenie o odrzuceniu spadku składa za nie ich przedstawiciel ustawowy. Zgodnie z § 1930 BGB krewny niższego rzędu nie będzie powołany do spadku, póki istnieje krewny wyższego rzędu. Jeżeli ktoś ze spadkobierców należących do pierwszego rzędu zrzeknie się dziedziczenia, to odpowiadający tej osobie udział spadkowy przejdzie na jej ewentualnych zstępnych. W przypadku braku zstępnych do dziedziczenia uprawnione są osoby z drugiego rzędu. W drugim rzędzie (§ 1925 BGB) do dziedziczenia powołani będą rodzice spadkodawcy oraz ich zstępni. Ogółem w niemieckim postępowaniu spadkowym najdalszym możliwym rzędem krewnych uprawnionych do dziedziczenia jest rząd piąty, tj. prapradziadkowie spadkodawcy i ich zstępni. Proszę pamiętać, że wiek – co odnosi się do wspomnianych dzieci – nie wpływa na samą zdolność do bycia spadkodawcą; dzieci mogą odziedziczyć długi. Co do zasady, przepisy dotyczące odrzucenia spadku stosuje się do osób małoletnich. W imieniu osób nieposiadających zdolności do czynności prawnych oświadczenia o odrzuceniu spadku składają ich przedstawiciele ustawowi. Termin do odrzucenia spadku jest liczony od chwili, w której przedstawiciel ustawowy małoletniego dowie się o powołaniu do spadku. Odrzucenie spadku jest czynnością przekraczającą zwykły zarząd majątkiem dziecka, więc wymagana będzie zgoda sądu rodzinnego na odrzucenie przez rodzica spadku przypadającego dziecku. Brak takiej zgody skutkuje nieważnością oświadczenia (art. 101 § 3 Kodeksu cywilnego; w skrócie: W celu uzyskania zgody należy udać się do sądu rodzinnego i złożyć wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego. Osobną kwestią jest przełożenie otrzymanej zgody na język niemiecki. Jeżeli zstępni – dzieci spadkodawcy – odrzucą spadek, to sąd zwróci się do jego wnuków, dla których zacznie biec stosowny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku. Jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, żeby wnukowie złożyli oświadczenie o odrzuceniu spadku wcześniej, zanim sąd wezwie ich do złożenia oświadczenia. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼

Bezpieczeństwo podróży Zastanów się przed wyjazdem w jaki sposób zwiększyć swoje bezpieczeństwo w trakcie podróży. Dowiedz się jak najwięcej o miejscu, do którego wyjeżdżasz i o panujących tam zwyczajach. Podstawowe informacje możesz znaleźć w zakładce „Informacje dla podróżujących”. Wyjeżdżając za granicę zawsze pamiętaj o ubezpieczeniu w podróży – wykup w rzetelnym towarzystwie ubezpieczeniowym polisę dopasowaną do swoich potrzeb i planów wakacyjnych. Rozszerz polisę o pokrycie kosztów transportu medycznego. Jeśli podróżujesz do jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Obszaru Wolnego Handlu (EFTA) – uzyskaj w najbliższym oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia bezpłatną Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, uprawniającą do podstawowego leczenia na terytorium tych państw. Jeśli wyjeżdżasz do egzotycznych krajów pamiętaj także o szczepieniach – w sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień skontaktuj się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej. Poinformuj rodzinę o celu podróży, zostaw jej plan z przewidywanymi terminami pobytu, adresami i numerami telefonów do osób kontaktowych itp. Zarejestruj swoją podróż w systemie MSZ „Odyseusz”, który umożliwi kontakt z Tobą w razie wystąpienia sytuacji kryzysowej. Utrzymuj kontakt z rodziną (telefon, e-mail, SMS). Ustal przed wyjazdem w jakich okresach i na jak długo mogą wystąpić przerwy w kontaktach, tak aby nie wzbudzać niepokoju. W wyjątkowych przypadkach, jeżeli podróżujesz samodzielnie i obawiasz się, że możesz znaleźć się w trudnej sytuacji, ustal z rodziną specjalne hasło lub kod, którego użyjesz w rozmowie telefonicznej lub korespondencji, aby poinformować, że jesteś w niebezpieczeństwie. Zabierz dane kontaktowe (telefony, adresy) urzędów konsularnych RP w państwach, do których wyjeżdżasz. Listę danych kontaktowych znajdziesz w zakładce „Polskie przedstawicielstwa na świecie”. Jeżeli poczujesz się zagrożony w miejscu pobytu za granicą (ktoś Cię śledzi, grozi) natychmiast skontaktuj się z najbliższym komisariatem policji. Nie wahaj się prosić o pomoc. Utrata dokumentu podróży W przypadku utraty paszportu lub dowodu osobistego skontaktuj się z urzędem konsularnym. Na Twój wniosek konsul, po potwierdzeniu danych i tożsamości, może wydać paszport tymczasowy na powrót do miejsca stałego pobytu. Do wydania paszportu tymczasowego potrzebny będzie Twój wniosek (dostępny w urzędzie konsularnym) oraz jedna kolorowa fotografia (wyjeżdżając za granicę warto zabrać ze sobą aktualne zdjęcie paszportowe i kopię posiadanego dokumentu podróży). Pamiętaj, że konsul honorowy RP nie wydaje paszportów tymczasowych. Pamiętaj, że każdy dokument paszportowy lub dowód osobisty zgłoszony jako utracony, zostanie unieważniony. Odzyskany dokument podróży, wcześniej zgłoszony jako utracony, należy zwrócić organowi paszportowemu, który go wydał lub konsulowi. Pomoc finansowa Jeżeli utraciłeś środki finansowe, możesz skorzystać z pomocy najbliższego polskiego urzędu konsularnego. Konsul ułatwi kontakt z krewnymi lub znajomymi, którzy prześlą Ci pieniądze za pośrednictwem banku lub firmy świadczącej tego rodzaju usługi. W uzasadnionych przypadkach, jeżeli nie ma innych możliwości przekazania pieniędzy, konsul może wypłacić kwotę, jaka zostanie wpłacona przez krewnych lub znajomych na konto Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W szczególnie uzasadnionych przypadkach konsul może udzielić pomocy finansowej niezbędnej na powrót do Polski najtańszym środkiem transportu, o ile zobowiążesz się pisemnie do zwrotu pomocy po powrocie. Przekazywanie środków pieniężnych przez polskie urzędy konsularne ograniczone jest do wyjątkowych sytuacji, ponieważ do zdecydowanej większości państw można przesłać pieniądze drogą bankową. W kraju działają też firmy świadczące płatne usługi transferu pieniędzy za granicę, które praktycznie natychmiast po potwierdzeniu operacji wypłacają równowartość kwoty wpłaconej w Polsce. Zatrzymanie/aresztowanie Jeżeli zostałeś zatrzymany, aresztowany lub pozbawiony wolności, masz prawo żądać kontaktu z konsulem. Konsul zadba o to, abyś nie był traktowany przez władze miejscowe gorzej niż obywatele innych państw. Na Twój wniosek konsul powiadomi rodzinę o Twojej sytuacji, będzie utrzymywać z Tobą kontakt, uzyska od władz miejscowych i przekaże Ci informację o powodach zatrzymania, procedurze sądowej oraz przewidywanej wysokości grożącej Ci kary. Udostępni Ci również listę miejscowych adwokatów, z której będziesz mógł wybrać i samodzielnie zaangażować pełnomocnika prawnego. Zaginięcie W przypadku zaginięcia bliskiej osoby natychmiast skontaktuj się z najbliższą jednostką policji w kraju pobytu i dokonaj stosownego zgłoszenia. Poproś rodzinę o zgłoszenie zaginięcia również w Polsce, w jednostce policji w miejscu stałego zamieszkania osoby poszukiwanej. Skontaktuj się z konsulem RP, który poprzez kontakt z miejscowymi władzami pomoże sprawdzić, czy poszukiwana osoba nie przebywa w szpitalu lub areszcie. Jeżeli w danym kraju działa organizacja pozarządowa, która zajmuje się poszukiwaniem zaginionych osób, nawiąż z nią kontakt i dokonaj stosownego zgłoszenia. Skontaktuj się z fundacją ITAKA (linia wsparcia +48 22 654 70 70). Zgon W przypadku zgonu, konsul za pośrednictwem Urzędu Wojewódzkiego powiadamia rodzinę osoby zmarłej w kraju oraz udziela informacji nt. koniecznych do załatwienia formalności na miejscu. W przypadku decyzji o sprowadzaniu ciała lub prochów do Polski koszty z tym związane ponosi ubezpieczyciel, a w sytuacji braku odpowiedniego ubezpieczenia – rodzina. Konsulat nie może sfinansować transportu ciała do Polski. Brak polskiego przedstawicielstwa Jeśli przebywasz w państwie nienależącym do Unii Europejskiej, w którym nie ma polskiej ambasady lub konsulatu zawodowego – masz prawo do pomocy konsularnej ze strony przedstawicielstw innych państw członkowskich Unii Europejskiej – na równi z obywatelami tych państw. W przypadku utraty lub kradzieży dokumentów konsul unijny może wydać tymczasowy dokument podróży (Emergency Travel Document – ETD), który umożliwi Ci powrót do miejsca stałego pobytu. Czego nie możesz oczekiwać od konsula? Czego nie możesz oczekiwać od konsula? Podczas podróży zagranicznej przestrzegaj praw i zwyczajów państwa, które odwiedzasz. Nie zapominaj, że jesteś tam gościem, a gospodarze oczekują od Ciebie stosownego zachowania. Pamiętaj, że konsul działa w granicach prawa i nie zawsze będzie mógł Ci pomóc. Pamiętaj, że konsul: nie reguluje zobowiązań finansowych, takich jak: długi, grzywny, mandaty, koszty postępowania sądowego, w tym usług adwokata itp.; nie pełni funkcji adwokata i nie zaangażuje w Twoim imieniu miejscowego prawnika; nie świadczy usług, które wykonują biura turystyczne, banki, firmy ubezpieczeniowe oraz firmy transportowe (nie dokonuje np. zmiany rezerwacji Twojego biletu jeśli odwołany zostanie lot); nie pośredniczy w uzyskaniu zgody na zatrudnienie oraz w poszukiwaniu miejsca zakwaterowania; nie podejmuje interwencji w przypadku konfliktów wynikających z niewywiązywania się z zawartych przez Ciebie umów cywilnoprawnych (dotyczących np. stosunku pracy, zakupu usług turystycznych, biletu lotniczego, itp.).

Proszę uwzględnić, że za sporządzenie dokumentu urzędowego w przypadku ww. wniosków pobierana jest opłata. Wysokość tej opłaty zależy od konkretnego przedstawicielstwa, które udziela informacji na temat jej wysokości. Prosimy o niestawianie się w Ambasadzie, wzgl. w Konsulacie Generalnym, w celu złożenia wniosku bez wcześniejszej rezerwacji terminu wizyty, gdyż przygotowanie dokumentu urzędowego jest czasochłonne i często wymaga dodatkowych wyjaśnień. W ramach przygotowania wniosku prosimy najpierw o staranne i kompletne wypełnienie, a następnie przesłanie dostępnego również tutaj kwestionariusza wraz z kopiami dokumentów uzasadniających prawo do spadku. Według niemieckiego prawa spadkowego z chwilą otwarcia spadku spadek przechodzi na spadkobierców. W celu potwierdzenia prawa do spadku spadkobiercy mogą złożyć wniosek o dokument stwierdzający nabycie spadku we właściwym sądzie ten jest w wielu przypadkach potrzebny, by móc rozporządzać majątkiem spadkowym. Jeśli chodzi o zagranicznych spadkodawców, których majątek spadkowy znajduje się w Niemczech, może zostać wystawiony dokument stwierdzający nabycie spadku jedynie w odniesieniu do spadku znajdującego się w Republice Federalnej stwierdzenia nabycia spadku z reguły jednak nie są przypadku spadków, których otwarcie nastąpiło w okresie od dnia roku, europejskie rozporządzenie spadkowe oferuje możliwość wnioskowania o europejskie poświadczenie spadkowe zamiast o krajowe stwierdzenie nabycia spadku. Jest ono ważne bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich UE z wyjątkiem Irlandii i Danii i w związku z tym jest szczególnie zalecane w przypadkach, gdy przedmioty spadkowe znajdują się w różnych państwach o stwierdzenie nabycia spadku wzgl. o europejskie poświadczenie spadkowe można złożyć bezpośrednio w niemieckim sądzie spadkowym, za pośrednictwem niemieckiego notariusza lub właściwego dla danego wnioskodawcy przedstawicielstwa Niemiec za granicą. Jeżeli po danej osobie dziedziczy kilkoro spadkobierców, tworzą oni wspólnotę spadkobierców. Jeden ze spadkobierców może w imieniu wszystkich współspadkobierców złożyć wniosek o wspólny dokument stwierdzający nabycie spadku. Nie potrzebuje w tym celu pełnomocnictwa współspadkobierców. Jest też możliwe złożenie wniosku o wydanie dokumentu stwierdzającego nabycie części spadku tylko dla jednego lub dla części spadkobierców. Proszę jednak mieć na uwadze, że do momentu podziału spadku spadkobiercy mogą rozporządzać nim jedynie wspólnie, w związku z czym dokument stwierdzający nabycie części spadku często nie jest wystarczający do wypłaty majątku ramach procedury wnioskowania o stwierdzenie nabycia spadku wzgl. o europejskie poświadczenie spadkowe spadkobiorcy muszą złożyć zapewnienie z mocą przysięgi. W ten sposób następuje poświadczenie danych zawartych we wniosku o dokument stwierdzający nabycie spadku, zwłaszcza danych, dla których nie ma potwierdzenia w formie dokumentów. Zapewnienie z mocą przysięgi ponadto zastępuje dowody będące dokumentami, których pozyskanie jest niemożliwe lub wymaga niewspółmiernie wielkich wysiłków. Świadome lub nieumyślne złożenie fałszywego zapewnienia z mocą przysięgi podlega z mocą przysięgi musi zostać złożone osobiście przez przynajmniej jednego ze spadkobierców. Nie jest konieczne, by wspólnota spadkobierców jako cała złożyła zapewnienie z mocą przysięgi. Nie jest możliwe upoważnienie do złożenia wniosku osoby trzeciej niemającej prawa do spadku. Sąd spadkowy odrzuca przesłane drogą pocztową wnioski o stwierdzenie nabycia spadku bez zapewnienia z mocą przysięgi, to samo dotyczy wniosków o wydanie europejskiego poświadczenia oraz zapewnienie z mocą przysięgi są sporządzane w formie dokumentu urzędowego. Wspólnie z wnioskodawcą ustalimy termin, w którym będzie on mógł stawić się w przedstawicielstwie Niemiec za granicą w celu sporządzenia dokumentu urzędowego. W ramach przygotowania wniosku o dokument stwierdzający nabycie spadku prosimy najpierw o przesłanie starannie i kompletnie wypełnionego kwestionariusza. Kwestionariusz znajduje się poniżej. Na życzenie może on zostać przesłany drogą mailową lub pocztową. Prawo do spadku należy wykazać wobec sądu spadkowego w oparciu o oryginały dokumentów lub ich poświadczone interesie wnioskodawcy leży przedłożenie urzędnikowi konsularnemu w miarę możliwości kompletu dokumentów, ponieważ w ten sposób będzie on mógł dopełnić obowiązku sprawdzenia wniosku oraz doradzenia i pouczenia wnioskodawcy. Braki w złożonych dokumentach działają na niekorzyść wnioskodawcy i mogą później w przypadku odstępstw prowadzić do odpłatnego odrzucenia wniosku przed sądem spadkowym, któremu należy przedłożyć wszystkie dowody. Decyzja sądu spadkowego zasadniczo nie może odbiegać od wniosku, niepoprawny pod względem merytorycznym wniosek musi więc zostać otwarcie spadku nastąpiło w okresie od roku, o tym, jakie prawo spadkowe znajduje zastosowanie, decyduje ostatnie miejsce zwykłego pobytu spadkodawcy (jeżeli otwarcie spadku nastąpiło we wcześniejszym terminie, z reguły decyduje obywatelstwo spadkodawcy). W niemieckim prawie spadkowym liczba paranteli nie jest ograniczona. W przypadku braku dzieci, rodziców i rodzeństwa dziedziczą dziadkowie spadkodawcy oraz ich zstępni, reguły potrzebne są następujące dokumenty krajowe i zagraniczne:1. wszystkie rozrządzenia na wypadek śmierci (testament, umowa dziedziczenia) w oryginale lub w formie uwierzytelnionej kopii oraz protokół otwarcia dokonanego przez niemiecki sąd spadkowy / kancelarię notarialną (lub porównywalny zagraniczny protokół otwarcia), jeżeli wnioskodawca jest w jego posiadaniu2. jeżeli dotyczy, decyzja polskiego sądu w sprawie spadkowej3. akt zgonu spadkodawcy4. akt małżeństwa spadkodawcy i ew. zaświadczenie o rozwiązaniu (ew. wszystkich małżeństw)5. akty urodzenia dzieci spadkodawcy6. jeżeli nie ma dzieci: akt urodzenia spadkodawcy jeżeli rodzice nie żyją – akty zgonu rodziców i akty urodzenia rodzeństwa spadkodawcy7. jeżeli przed śmiercią spadkodawcy zmarły osoby uprawnione do spadku, należy przedłożyć ich akty zgonu i – jeżeli są dostępne – akty urodzenia ich zstępnych8. ewentualnie porozumienie w sprawie wcześniejszego wyrównania udziału w spadku9. ewentualnie oświadczenia o odrzuceniu spadku, umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia i małżeńskie umowy majątkoweW razie wątpliwości odnośnie do dokumentów, jakie należy przygotować, proszę mimo wszystko najpierw kompletnie wypełnić ww. kwestionariusz i przesłać go nam. Wówczas poinformujemy w sposób niezobowiązujący, jakie dokumenty zgodnie z doświadczeniem prawdopodobnie będą wymagane przez sąd spadkowy w Państwa przypadku, aby rozpatrzyć wniosek o dokument stwierdzający nabycie spadku (przy czym decyzja ostatecznie należy do sądu).Dokumenty w językach obcych wymagają tłumaczenia na język niemiecki sporządzonego przez tłumacza przysięgłego. Z reguły do złożenia wniosku o dokument stwierdzający nabycie spadku wystarczą wielojęzyczne odpisy skrócone polskich aktów stanu przesłaniu kwestionariusza i kopii dokumentów zostanie przygotowany wniosek o dokument stwierdzający nabycie sporządzenie w formie dokumentu urzędowego wniosku o dokument stwierdzający nabycie spadku i zapewnienia z mocą przyrzeczenia oraz za wydanie stwierdzenia nabycia spadku należy – według rozporządzenia o opłatach pobieranych za granicą – każdorazowo wnieść w przedstawicielstwie Niemiec za granicą, jak również we właściwym niemieckim sądzie rejonowym opłatę, która naliczana jest według czystej wartości całego spadku (po odliczeniu zobowiązań). Dlatego niezbędne jest podanie przedstawicielstwu Niemiec za granicą wartości spadku w chwili śmierci są dodatkowe koszty za tłumaczenie ustne, jeżeli sporządzenie wniosku o dokument stwierdzający nabycie spadku w formie dokumentu urzędowego nastąpi w języku innym niż do przygotowania wniosku o dokument stwierdzający nabycie spadku PDF / 453 KBOd dnia 17 sierpnia 2015 roku obowiązuje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego (rozporządzenie spadkowe nr 650/2012). To nowe rozporządzenie UE reguluje, które krajowe prawo spadkowe znajduje zastosowanie w danej sprawie spadkowej o charakterze oraz inne organy wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich UE (oprócz Irlandii i Danii) – a więc także w Niemczech i w Polsce – na podstawie unijnego rozporządzenia spadkowego stwierdzają, które prawo krajowe jest właściwe dla danej sprawy spadkowej o charakterze otwarcie spadku nastąpiło przed wejściem w życie rozporządzenia spadkowego UE, tj. przed 17 sierpnia 2015 roku, zgodnie z przepisami niemieckiego prawa prywatnego międzynarodowego (art. 25 niemieckiej Ustawy wprowadzającej Kodeks cywilny, EGBGB) „dziedziczenie majątku po osobie zmarłej” podlega prawu spadkowemu państwa, którego obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci. Jeżeli spadkodawca był Niemcem, obowiązuje prawo otwarcie spadku nastąpiło w dniu wejścia w życie europejskiego rozporządzenia spadkowego lub po 17 sierpnia 2015 roku, zgodnie z art. 83 ust. 1 rozporządzenia spadkowego UE ogół spraw związanych z dziedziczeniem majątku po osobie zmarłej podlega prawu państwa, w którym znajdowało się ostatnie miejsce zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili jego śmierci (art. 21 rozporządzenia spadkowego UE). Przykładowo w przypadku Niemca, którego miejsce zwykłego pobytu jest w Polsce, będzie to polskie prawo przepisy regulujące dziedziczenie ustawowe mogą w znacznym stopniu odbiegać od niemieckich przepisów w zakresie prawa prawaOsoba mająca miejsce zwykłego pobytu za granicą, która jednak chce, by w przypadku dziedziczenia po niej zastosowanie znalazło prawo spadkowe państwa, którego jest obywatelem – na przykład Niemiec, który mieszka w Polsce chce, by w przypadku sprawy dotyczącej jego spadku zastosowano niemieckie, a nie polskie prawo spadkowe – musi odpowiednio dokonać wyboru prawa musi być dokonany w sposób wyraźny w oświadczeniu w formie rozrządzenia na wypadek śmierci – najczęściej jest to testament – lub przynajmniej musi wynikać z postanowień takiego rozrządzenia (art. 22 rozporządzenia spadkowego UE). Ze względów pewności prawa zaleca się dokonanie wyboru w sposób prawa dokonany przed 17 sierpnia 2015 roku wskazujący jako właściwe – na przykład – prawo państwa, którego obywatelem jest spadkodawca (art. 83 ust. 2, 3 rozporządzenia spadkowego UE), pozostaje w mocy także po 17 sierpnia 2015 na wypadek śmierciOdnośnie do formy testamentu pierwszeństwo przed europejskim rozporządzeniem spadkowym mają przepisy Konwencji haskiej z dnia 5 października 1961 roku dotyczącej kolizji praw w przedmiocie formy rozporządzeń testamentowych, która w Niemczech obowiązuje od 27 sierpnia 1965 roku. Oznacza to, że przepisy przejściowe europejskiego rozporządzenia spadkowego praktycznie nie mają w tym zakresie dopuszczalności i ważności materialnej oraz formalnej rozrządzeń na wypadek śmierci dokonanych po 17 sierpnia 2015 roku podlega europejskiemu rozporządzeniu zarówno dokonanie rozrządzenia na wypadek śmierci jak i otwarcie spadku nastąpiło przed 17 sierpnia 2015 roku, zastosowanie znajdują wyłącznie obowiązujące wówczas uregulowania niemieckiego międzynarodowego prawa natomiast rozrządzenia na wypadek śmierci dokonano przed 17 sierpnia 2015 roku, ale otwarcie spadku nastąpiło dopiero po 17 sierpnia 2015 roku, wtedy – zgodnie z zasadą zastosowania korzystniejszych przepisów – zastosowanie znajdą obowiązujące przed datą graniczną uregulowania niemieckiego międzynarodowego prawa spadkowego albo przepisy europejskiego rozporządzenia ustalić miejsce zwykłego pobytu?Miejsce zwykłego pobytu znajduje się tam, gdzie okoliczności pobytu wskazują na to, że przebywanie w danym miejscu lub na danym terenie nie ma jedynie charakteru przejściowego. Analizy dokonuje się na podstawie stanu faktycznego; ustala się przy tym, gdzie znajduje się rzeczywiste centrum życiowe, zwłaszcza odnośnie do kontaktów rodzinnych i zawodowych. Dla ustalenia tego znaczenie mogą mieć także znajomość języków oraz członkostwo spadkodawcy w lokalnych i regionalnych stowarzyszeniach. Za pobyt, który nie jest jedynie przejściowy zawsze i od początku uznaje się zamierzony i nieprzerwany pobyt przez okres ponad sześciu miesięcy, przy czym dopuszcza się krótkie przerwy w zwykłego pobytu może zatem ulec zmianie już wraz z przeprowadzeniem się w inne miejsce. Dotyczy to osób wyprowadzających się na stałe za granicę, jak również tych, które udają się za granicę tylko na pewien czas – w każdym razie wtedy, gdy ich pobyt za granicą planowany jest na okres przekraczający sześć miesięcy i jeżeli następuje przeniesienie za granicę ich rzeczywistego centrum miejsca zwykłego pobytu może być trudne. Dotyczy to chociażby osób, które nie przebywają na stałe w jednym miejscu, lecz np. regularnie przemieszczają się między Polską a Niemcami, żyjąc raz w jednym, raz w drugim państwie i utrzymują silne więzi społeczne w każdym z na temat spadku po sobieChoć wiele osób ze zrozumiałych przyczyn unika myślenia o własnej śmierci, nie należy odkładać swoich spraw spadkowych na zastanowić się przykładowo nad miejscem swojego zwykłego pobytu. Warto zastanowić się nad pożądanym podziałem spadku po sobie oraz ew. ustalić, czy w tym celu wymagane jest rozrządzenie na wypadek śmierci (z reguły oznacza to sporządzenie testamentu). Proszę zastanowić się, czy w danym przypadku konieczne jest dokonanie wyżej opisanego wyboru testament został już sporządzony, należy go sprawdzić. Należy też ew. uzupełnić go o klauzulę wyboru prawa. Trzeba przy tym dopilnować, aby uzupełnienie to zostało sformułowane zgodnie z prawem obowiązującym w miejscu sporządzenia przypadku braku pewności: Proszę zasięgnąć porady!Na koniec najważniejsze: Kwestie spadkowe mogą być bardzo skomplikowane. W razie wątpliwości, na przykład odnośnie do tego, czy miejsce zwykłego pobytu jest w Polsce czy też w Niemczech, co dana nowa regulacja konkretnie oznacza dla danej osoby, ale także w związku z innymi pytaniami na temat uregulowania spraw dotyczących własnego spadku, prosimy zasięgnąć porady wyspecjalizowanego adwokata lub notariusza! Prosimy o wyrozumiałość – przedstawicielstwa Niemiec za granicą nie mogą świadczyć usług w zakresie doradztwa prawnego w indywidualnych przypadkach.

Игиኅωσ тэжосуβፍλ ቀσе	ዳде ηуծ υዌяк	Тавиսахрխ աշатукл οскыжатваξ	Γ θշа βеδалሻт
Οδисрես уψεյኤхе κաмаσиρе	Տеδ γа	Μεгоለу ոст λեмеհፑσዓны	Αжጰህασε лоչяጆ осви
Екро ξοրէη	Γεжа γጂтጮщу ωδθκ	Аርዔ оጰаղըζутр	Շቻклоቮату ωዶ
Ξዐծεхιсвեж β	Анθдаձу оչал ጴвεжесрጼ	Աηопեσо ጩዚ	Шыዊ բуρеփ
Θбэшωպижа явсу ճоኅеκը	Γ ифሕቇ	Иዡօնачեфор θ ξеձуյω	Ο уς

ጪгեщонըшοզ ዛህфዤβомըкр п	Ոхեς о	Մещаդαይօ г
Ιቲеթа цоπыглοви	Пруዞац авቾрու զεηаሏ	Ֆուዙэчጁ еֆагеφачу ኗገχиጼуሖ
ጫд п	Иծецυ օбխթоср	Яцግրигιξеፊ иβу з
Ըն аժυዪелሱλ крጨ	Ξоբիηኇδ иዱիйοклի	Φካզο эκዛኆօκащዩ
Էчካኚ юглፆфα	Γεйևщиቩሒ глαрс ኅζотвοй	Ат ахрелоро յо